Mevlânâ, bakmanın-görmenin önemine binaen “İnsan gözdür ve geri kalan cesettir” der. Görmek çeşit çeşittir. Halk kültürünün aksine tasavvuf düşüncesinde nazarın pozitif etki gücü ön plana çıkmaktadır. Kalbi Allah muhabbetiyle dolu Allah dostları, nazar ve teveccühleriyle talebelerinin manevî eğitimine yardımcı olur, bakışlarıyla müridlerinin gönüllerindeki aşk ateşini tutuştururlar. Bu öyle bir ateştir ki, kalpte Allah sevgisinden başka her şeyi kül eder. Mürid uzun zaman ve çaba gerektiren makamlara şeyhin

Eser içerik bakımından Emevîler dönemi adliye teşkilatı ve çeşitli alanlardaki yargı hukuku uygulamaları konularından oluşmaktadır. Bu anlamda üç ana başlık altında kadıların kısaca biyografisi, adliye teşkilatı ve yargı hukuku uygulama örnekleri incelenmiştir. Emevîler dönemi adlî uygulamalardan yola çıkılarak ele alınan çalışmanın temel iki hedefi, adliye teşkilatının kurumsal anlamdaki işleyişi ve dönemin hukuk temelinde sosyal hayatının genel tasvirini ortaya koyabilmektir. Bu eserde mahkemelerdeki yarg

İyilik Yolunda Tanzanya Bitki ve hayvan çeşitliliği açısından, dünyanın en zengin topraklarından birine sahip Tanzanya'nın Zanzibar adasına özellikle değinmek gerekmektedir. Bu ada; dünyanın en kaliteli baharat tarlalarına sahiptir, lakin nüfus çoğunluğu Müslüman olan adanın tarlalarını işleten ve ticaretini gerçekleştirenlerin Gayrimüslim olması düşündürücüdür, ayrıca yine dünyanın en ilgi çekici turizm bölgelerinden olan Serengeti lokasyonu aynı zamanda yüzyıllardır Masai kabilesine ev sahipliği yapmak

1887-1991 yılları arasında yaşayan bir din âlimi ve mütefekkir olan Muhammed İhsan Oğuz'un eserlerini İlmî bakış açısıyla tetkik etmek, Osmanlı'nın son, Cumhuriyet'in ilk dönemlerindeki İlmî ve kültürel atmosferi tanıma imkânı vermektedir. Onun bazı itikâdî görüşleri üzerinden hazırlanan bu çalışma öncelikle onun kelâmî konulara hâkim bir âlim ve mütefekkir olduğunu; daha sonra ise Osmanlı'nın muteber kaynakları üzerinden Osmanlı kelâm geleneğini Cumhuriyete aktaran İlmî bir kişilik olduğunu göstermekt

Hz. Muhammed'in hayatını öğrenmek herhangi bir toplum liderinin veya devlet başkanının hayatını öğrenmek gibi değildir. Çünkü Hz. Muhammed'in hayatı her şeyden önce herhangi bir lider hayatı değil bir Peygamber hayatıdır. Onun hayatının yazılması ve öğrenilmesi peygamber olması sebebiyledir. Dolayısıyla Hz. Muhammed'in hayatı veya bu hayata özel ad olan siyer sadece bir ömrün hikâyesi değil, vahiy aracılığı ile Allah'a bağlı olup özellikle vahiy ve Risâlet boyutları ile Allah'ın kontrolünde olan, yaşanmışlı

Sağlıklı düşüncenin ilk aşaması; insan, hayat ve kainat gerçeğine bakarak Allah'ın varlığını kabul iken, ikinci ve en önemli aşama ise dünya hayatının yaşama kılavuzunu bulmak ve bu kılavuza teslim olmaktır. Yani dünya hayatı yaratıcının rızasına uygun yaşanmaz ise ahiret hayatı hüsranla sonuçlanır. Dünya hayatının sağlıklı bir şekilde düşünülmesi ve yaşanması iki şeyi bilmeyi gerektirir; dünyanın bilinmesi ve dünya hayatına hükmedecek dinin bilinmesi. Biz insanların, özellikle de dindar olduğunu söyleyen M

Muhammed Hâdî Ma'rifet ÖrneğiKur'an ilimleri, Kur'anın hem tarihini hem de tefsiri açısından önemli birçok meseleyi içine alan bir üst kavramdır. Kur'an ilimleri meseleleri ise her ne kadar tefsir eserlerinde belli ölçüde ele alınmış olsa da bu sahaya tahsis edilmiş eserlerin söz konusu meseleleri çok daha kapsamlı bir şekilde ele aldığı açıktır. Bu çalışma, Şii geleneğin Kur'an ilimleri meselelerine yaklaşımını, ulumü'l-Kur'an eserlerini esas alarak bütüncül bir şekilde ele alma amacıyla hazırlanmıştır. Ça

Batı ile etkileşimimizin en sıcak olduğu dönemde yaşamışlardır. Müsteşriklerin eleştirilerini ve İslam dünyasındaki savunma refleksli itirazları değerlendirebilen hem dışarıya hem de içeriye fikirleri ile katkıda bulunmuş isimlerdir. Kur'an'ın daha iyi anlaşılmasındaki usul önerileri ve tartışmalı konulardaki çözümleyici görüşleri ile yaşadıkları dönemde ve sonrasında çokça konuşulmuşlardır. Bu çalışmada Abduh'un, Kur'ân'ın anlaşılması noktasındaki özgün düşüncelerini müşahede edince tefsirini tamamlayamama

İnsanlar bu alemde toplum halinde yaşayan tek canlı türü olmasa bile bu toplumdaki ilişkileri ahlak kurallarına göre düzenleyen tek örnektir. Bu, insanın yaratılıştan sahip olduğu akıl ve vicdan duygularının zorunlu bir sonucudur. Özgür iradeye sahip insanlarda ahlaki erdemlerin bulunmaması veya yeterince etkin olmaması durumunda, Âdem kıssasında meleklerin de vurguladığı kan döküp fesat çıkaracak yaratıklara dönüşmeleri kaçınılmazdır. İşte bu sebeple Yaratıcı tarafından dünyayı imar etmekle görevlendirilmi

Niçin Endülüs'ü görmeli? Batı Avrupa'nın bu en uzak ülkesi için yorucu bir yolculuğu göze almaya değer. Yahya Kemal'e göre zil, gül ve şal ülkesidir Endülüs! Bizim için ise Endülüs, sırlarca Kur'an ahkâmıyla yönetilen bir Dârülislâm'dır. Turizm geliriyle Avrupa'nın en zengin dördüncü ülkesi İspanya, sıradan turistler için, yıldız futbolcuları, boğa güreşleri, Sambra, Fado ve Flamenkosuyla cazibe merkezi olabilir. Ancak bizim için Endülüs gezileri, birer sılayırahimdir. Bizim kültür ve tarih gezilerimiz için

Çevreyi tanımak için gezmek hobi değil aydınların görevidir, hatta Müslümanca gezmek cihattır diyebiliriz. Hayret veren doğal güzellikler, tarihi kalıntılar ve o coğrafyada ibret alınacak olaylar insanın gözünü, gönlünü ve ufkunu açar. Yeni çevre ile birlikte tevafuken yeni dostlar ediniriz. Bir ülke veya şehirler tabiatı ve tarihi eserleri ile hoşa gidebilir. Fakat bir coğrafyayı sevdiren yegane unsur insandır. En güzel çevre veya şehirler, içinde sevdiklerimizin, dostlarımızın ve arkadaşlarımızın yaşadığı

Peygamber Efendimizin (sas.) etrafında yer alan ilk müminler, İslam davâsına gönül verenler için kıyamete kadar yol göstericidir. Bunlardan herhangi biriyle tanışmak, kardeş olmak, davâsında buluşmak, ikliminden faydalanmak veya kıyam meşalesinden aydınlanmak önemli bir mihenktir. Hz. Fatıma (rahm.) ile Hz. Ali (ra.)! Bu çalışma Hz. Fatıma (rahm.) ile Hz. Ali'nin (ra.) evliliklerini konu edinmekte ve onların ikliminde sevgiye, evliliğe ve aileye farklı bir bakış açısı getirmektedir. Aile olmanın gerekliliği

Elinizdeki çalışmanın konusu M. Reşîd Rızâ (1865-1935) ile Muhammed Abduh'un (1849- 1905) Tefsîrü'l-Menâr'da (Tefsîru'l-Kur'âni'l-Hakîm) yer alan Kur'an kıssalarına yönelik yeni diyebileceğimiz yaklaşımları hakkındadır. Bilindiği üzere, Abduh ile Reşîd Rızâ'nın yaşadığı dönem pozitivizm ile rasyonalizmin oldukça baskın olduğu 19 asrın son çeyreği ile 20 yüzyılın ilk çeyreğine rastlar. Bu konjonktür ister istemez dinî düşünce sahasında da etkili olmuş ve buna bağlı olarak bazı epistemik değişimlerin meydana

Mâverâünnehir, tasavvufun ortaya çıktığı ve geliştiği en eski coğrafyadır. Orta Asya'da tasavvuf tarihinin 12. yüzyıla kadar yani sufi tarikatların ortaya çıktığı döneme kadar olan zaman dilimi, tasavvufun gelişmesi açısından önemlidir ve bu zaman dilimi, tasavvufun sonraki dönemlerdeki gelişmesine temel esası hazırlamıştır. Sufi atalarımız, tasavvuf hakkında yazdıkları temel (fundamental) eserleriyle kendi dönemlerine kadar dağınık şekilde gelen bu ekolü, sistematik bir şekle dönüştürmüşlerdir. 9. yüz

İbnü's-Salâh'ın Mukaddime'si ÖzelindeHadis usulü, Hz. Peygamber'e (sa) nispet edilen haber­lerin doğruluğunun tespitini merkeze alarak İslâm'ın te­mel kaynaklarından biri olan Sünnetti aslına uygun bir şekilde, sonraki nesillere aktarmayı hedefleyen bir ilim dalıdır. Her ilimde olduğu gibi hadis usulü ilminde de tarihi süreç içerisinde ilim adamlarının ciddi gayretleriy­le önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Hadis usulü ilminin gelişimine katkı sağlayan mühim eserlerin başında İbnü's-Salâh'm Mukaddime ismiyle

Vesâyâ, Hâce Abdülhâlik Gucdüvânî öğretisinde önemli bir yere sahiptir. Gucdüvânî, Hâce Evliyâ-yı Kebîr ismiyle meşhur olan halifesine özel yazdığı mezkûr öğütname mahiyetindeki bu eserinde, öğretisinin temel ilkelerinden biri olan şeriat ve sünnete sıkı şekilde uyma kuralını geliştirmiş, öğrenci ve takipçilerini şeriat ve sünnete sıkı tarzda uymaya, şeriat ve sünneti esas almayan sahte sufilerden ve sufi akımlarından uzak durmaya çağır­mıştır. Bunun dışında Vesâyâ'da, Hâcegân-Nakşibendiyye tarikatına girme

Râmîtenî, Hâcegân silsilesinin kendisinden önceki pirlerinin ortaya koydukları öğretinin yayılmasında önemli rol oynamanın yanı sıra kendisi de bu öğretiye bazı yenilikler eklemiştir. Özellikle İncîrfağnevî tarafından ortaya konan cehri zikir ile birlikte hafi zikri de uygulama­ya başlamıştır. Ancak Râmîtenî'nin Hâcegân-Nakşibendiyye öğretisinin gelişmesine yaptığı etki, daha çok ortaya konan on kuraldan oluşan sufî ahlakını ele alan eseriyle belirgin­leşmektedir. İşte Kamilcan Rahimov tarafından Özbekçeye

Hâce Muhammed Ârif-i Rivgerî'den günümüze, Farsça olarak kaleme aldığı ve seyr-u sülük aşa­maları, marifet, ariflik, velilik ve seyr-u sülük ah­lakı hakkındaki görüşlerinden oluşan Ârifname adlı bir eser ulaşmıştır. Bunun dışında eserde, Hâce Muhammed Ârif-i Rivgerî'nin hocası Hâce Abdülhâlik Gucdüvânî'nin hayatı, kerametleri ve görüşleriyle ilgili bazı bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca eserin bazı yerlerinde, tasavvuf tarihinin ilk dönem meşhur sufilerinden Hasan-ı Basrî (ö. 728), Süfyân es-Sevrî (ö. 777), Râ

Hâcegân-Nakşibendiyye tarikatı, yayıldı­ğı ülkelerde sadece dini ve kültürel de­ğil aynı anda sosyal ve ekonomik açıdan da önemli yere sahip olmuştur. Mezkûr tarikat kurucuları ve önderleri, terk-i dünya ve inzi­vaya çekilmeyi tercih etmeden veya herhan­gi bir işle meşgul olarak da Allah ile birlikte olmanın mümkün olduğunu vurgularken, kendi takipçilerini aktif olarak iktisadi faali­yetler ile uğraşmaya çağırmışlardır. Bundan dolayı tarikat vekillerinin çoğu meslek sahi­bi insanlardı, kendi çabaları ile ge

İslam uygarlığının Hicaz, Irak, Şam, Mısır ve Horasan gibi büyük ve önemli merkezlerden biri olan Mâverâünnehir de tasavvufa beşiklik yapan önemli merkezlerinden birisi olarak meşhur olmuştur. VIIIIX. Yüzyıllarda Medine, Basra, Kûfe ve Horasan zahitlik okulları ile aynı dönemde Orta Asya zahitlik okulu, bununla birlikte IX-XI. Yüzyıllarda Nişabur, Mısır, Dımaşk ve Bağdat sûfîlik okulları ile aynı anda Orta Asya sûfîlik okulu da faaliyet gösterdi. XII. Yüzyıldan itibaren İslam dünyasının çeşitli coğrafyaları