Çal çoban çal!.. Bu yüksek dağlar, bu geniş ovalar, bu şarkılar söyleyen dereler, bu öten ormanlar, bu yer, bu gök; senin, hep senin, sonsuza dek senindir. Çal Çoban Çal, ülkesi işgal edilen bir milletin kalbinin derinliklerinden yükselen bir feryat. Süleyman Nazif'in baskı ve zorbalığa hiçbir zaman boyun eğmemiş kalemi, bu feryada tercüman oluyor. Mondros Ateşkesi sonrası Anadolu'da dalga dalga yayılan işgaller karşısında kâh Ankara Savaşı'nda Timur'a esir düşen Yıldırım Bâyezid'e uzanıp tarihten teselli

Irkına, vatanına, tarihine ihanet etmiş olan kişi ve kavimlerin hiçbirini unutma Türk oğlu!.. Unutma ve affetme!.. İmparatorluğun çatırtılarının ayyuka çıktığı bir dönemde yaşamış, vatanının ve milletinin tattığı ıztırapları yüreğinin tam ortasında hisseden aydınlardan biri olan Süleyman Nazif'in bu eserinden adeta kan ve gözyaşı damlıyor. Kâh Plevne'de Gazi Osman Paşa'nın emrinde kâh Kafkasya'da Şeyh Şâmil'in yanı başında Ruslarla yaka paça oluyor; oradan bir kolunu Trablusgarp'a, diğerini Girit'e uzatarak