Bu kitap, Türk halk edebiyatını tarihî kök ve derinlikleriyle ele alıp sahanın tür-şekil örneklerini, kuramlarını, biyografilerini, bibliyografilerini, meselelerini, farklı dünya görüşleriyle oluşup şekillenerek yüzyıllarca devam eden kollarını hem öğrenci hem de araştırmacılarımızın yararına sunmak üzere yalın bir dille hazırlanmıştır. Çok yazarlı ve çok emekli olarak kaleme alınan eserde bulunan on dört bölüm, akademik takvimde bir eğitim öğretim dönemine referans kitap olabilecek doluluk ve niteliktedir.

BÖLÜM 1 Giriş BÖLÜM 2 LİTERATÜR BİLGİ 2.1. Halk Bilimi (Folklor) 'nin Tanımı ve Tarihçesi 2.1.1. Halk Bilimi (Folklor) 'nin Tanımı 2.1.2. Halk Bilimi (Folklor)'nin Tarihçesi 2.2. Oyun ve Dans Kavramları 2.3. Halk Oyunlarının Oluşum Koşulları 2.3.1. Türk Halk Oyunlarının Oluşumunu Etkileyen Etkenler 2.3.1.1. Tabiatın etkisi 2.3.1.2. Yöresel Özelliklerin Etkisi 2.3.1.3. Hayvan-İnsan İlişkilerinin Etkisi 2.3.1.4. İnsan-İnsan İlişkilerinin Etkisi 2.3.1.5. Günlük Hayat Mücadelelerinin Etkisi

Bu çalışmada, Doğu Karadeniz yöresi olarak adlandırılan Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane ve Bayburt'u içine alan bir coğrafya içerisinde karşımıza çıkan âşık tarzı destan söyleme geleneği ve bu geleneğin ürettiği ürünler tespit edilerek değerlendirilmiştir. Yakın döneme kadar Anadolu sahası âşıklık geleneği salt sazlı ve sazsız icracılar merkezli bir şekilde değerlendirilmeye çalışılmıştır. Ancak son dönemde Doğu Karadeniz özelinde âşıklık geleneği merkezli yürütülen çalışmalarla geleneğin kemençe

Destanlar; özellikleri itibarıyla aklımızın alamayacağı sayısız olağanüstü motiflerle süslenmiş, bir milletin karşılaşılan olaylara karşı verdiği tepkileri anlatır. Ancak bu kesinlikle uçan, kaçan, yok olan savaşçıların anlatıldığı eğlencelik bir yazım türü olduğu anlamına da gelmez. Destanlar kendi içlerinde sırlar barındırırlar. O dönemin toplumunun bildiği ve geleceğe aktarılması gereken sırlar. Pisagor'dan çok önce MÖ 1.000 tarihinde yazıldığı artık kesinleşen Baudhayana Sutralar'da, 1,414215 olarak

14.yy'dan itibaren efsane, menkıbe, destan gibi türlerle beslenip, halk kültürünün pek çok öğesini ihtiva eden ve zamanın roman ve tiyatro ihtiyacını karşılayan bir anlatım türü olan Meddah hikayeleri, Türk halk edebiyatı ve kültürü içinde çok önemli bir yere sahiptir. Sözlü halk hikaye anlatıcılığınınbir türü olan bu gelenek, kökleri Orta Asya'da ozanların/baksıların destan anlatıcılığından, Anadolu âşık hikayeleri anlatımına intikal eden köklü bir geleneğin devamı niteliğindedir. Tek kişilik icra edilen h

Gizli ilimlerin, geleceği okumanın, simyanın ve astrolojinin bilgesi Mevlânâ Celâleddin-i Rûmi isimli eser Mevlânâ Hazretlerinin paralel evrenler, zamanda yolculuk, galaksiler arası seyahat, yapay zeka, astroloji, gizli ilimler ve simyayla ilgili akıl sınırlarını zorlayacak açıklamaları kaynaklarıyla ortaya koymaktadır. Bu kitapta Mevlânâ Celâleddin-i Rûmi'nin Mesnevî, Divan-ı Kebir, Fihi Ma-Fih, Mecalis-i Seb'a, Mektubat isimli eserlerinin şifreleri ilk kez sizler için çözülmüş ve masum insanlığı kalkındır

Dünyadaki her milletin halk müziğinde olduğu gibi Türk halk müziği de, Türk milletinin en saf ve samimi duygularla yürekten kopup gelen, hayata dair acı tatlı, güzel çirkin, iyi kötü hemen her olup biteni milletin müzik zevki, gelenek ve görenekleri dairesinde dile getirmiştir. Türk halk türküleri, sanayileşen birçok milletin halk müziğinden farklı olarak hayatın içinde yaşanan her türden unsuru dile getirmeye günümüzde de devam eden bir müzik ve edebî tür olarak bugüne kadar gelebilmiştir. Türküler, toplum

Türk milletinin pek çok ortak değeri bulunmaktadır. Dil birliği, tarih birliği, kültür birliği Türk milletinin en önemli ortak değerlerindendir. Dil birliği, tarih birliği, kültür birliğinin en önemli belgelerinin başında Oğuzname adlı eser gelmektedir. Oğuzname, insanoğlunun yaratıldığı günden itibaren bütün Türklerin uzak tarihini, atalarını, nesillerini, toplum yapısını, özellikle devlet yapısını, dilini, hukukunu, geleneklerini ve yaşayış tarzını anlatan eserdir. Dolayısıyla Oğuzname, Oğuz Türklerinin k

Evrenin, dünyanın, kozmik bölgelerin ve insanın yaratılışı, ardından da tüm bunları yaratan Bâbil tanrısı Marduk'un diğer tanrılar tarafından zikredilişini içeren bu destan, Gılgamış Destanı ve Bâbil Hemeroloji Serisi'nden sonra en iyi bilinen Mezopotamya eserleri arasında yer alır. Bu destan okullarda, tapınaklarda, yılın belli günlerinde belli ayinlerde okutulan kutsal bir kitap, edebi bir yapıt aynı zamanda da bir kültür hazinesi olarak Bâbil'de, Bâbil Devleti'nin Tanrı Marduk'u temel alan dini, kültürel

Yusuf Has Hacib (yaklaşık 1019-1085): Balasagunlu Yusuf, 11. yüzyılın en önemli Türk şair ve düşünürleri arasında yer alır. Hakkındaki bilgiler büyük ölçüde eseri Kutadgu Bilig'deki ifadelere dayanır. Karahanlılar döneminde yaşamıştır. Balasagun'da yazmaya başladığı eserini Kaşgar'da tamamlamış, Karahanlı hükümdarı Ulu Buğra Han'a sunmuş ve has hacip unvanıyla ödüllendirilmiştir. İyi bir eğitim gördüğü, Arapça, Farsça ve İslam öncesi Türk kültürünü iyi bildiği anlaşılan Yusuf Has Hacib, eserinde devlet adam

Nasıl herkese duyurur da sesimi derim: Bu anlattığınız ben değilim. Ben bu anlattığınız değilim. Yusufu ben nasıl yerim? Ben Yusufu nasıl yerim? Sözünün bu kısmına gelince kurt, nemli gözlerinden boncuk gibi yaşlar dökülmeye başladı. Gri tüylerle kaplı göğsü, ön ayakları ıslandı. Bir ah çekti derinden derine. Islak burnu daha ıslandı. Ve devam etti: Ben şimdi adımı nasıl temize çıkarayım. Alnıma sürülen bu kapkara lekeyi neyle, nasıl yıkayayım? Öyle bir leke ki değil bana, yeter kıyametin kopacağı güne d

Türk Destanlarını konu edinen bu kitap, önceden belirtelim ki bir el kitabıdır. Orta öğretimde okuyan gençler için düşünülmüştür. İlmi bakımdan büyük bir iddiası yoktur. Yaradılış ve Türeyiş adını verdiğim Türk Destanını hazırlarken aldığım notlar, destanlarımızın öteki milletlerin destanları ile uzak yakın ilgilerini karşılaştırma sırasındaki yorumlamalarım ve düşüncelerim zamanla böyle bir kitabı yazmama sebep oldu... (Önsöz´den)

Halk söylencelerine, efsanelere duyduğu hayranlıkla Köroğlu, Karacaoğlan ve Alageyik efsanelerini kendine has tarzıyla kaleme alan Yaşar Kemal, anlatım gücünü besleyen bereketli topraklara olan vefa borcunu da Üç Anadolu Efsanesi ile öder. Kilometrelerce yürüyüp, dağ bayır koşup ne kurtarırsa kârdır kuralınca, önce ağıtları, sonra da türküleri, koşmaları, destanları, Çukurova'nın tüm uyaklı uyaksız söz çeşitlerini, tekerlemelerini, küfürlerini avlıyordu. Folklor derlemesi filan değildi, bu iş hayat memat i

İnsanlık kültür tarihinin kadim destanı... Tam metin... Gılgamış Destanı, bilinen en eski yazılı edebi eserdir. Kral Gılgamış'ın üçte bir insan olması nedeniyle ölümlü yazgısından kaçma çabaları, kuşkusuz okurda derin duyguları harekete geçirmektedir. Farklı dönemlerde yazıya geçirilmiş olan destanın Sümerce ilk yazımı İ.Ö. 2000'li yıllarda gerçekleştirilmiştir. Eski Babil yazması ise Hamurabi (İ.Ö.1800) dönemindedir. Gılgamış Destanı'nın son ozanı ise Babil'de bilim ve edebiyatın doruğa ulaştığı İ.Ö. 125

Yaşam sevgisi, yiğitlik, aşk gibi konuların işlendiği bu destan, diğer destanlar gibi insanoğlunun ölümsüzlük arayışının kanıtlarından biridir. Sait Maden'in Batı kaynaklarından çevirdiği Gılgamış Destanı'nın, Yunan destanı İlyada'dan, Hint destanı Mahabharata'dan beş bin yıl öncesinde yazıya geçirildiği tahmin edilmektedir. Gılgamış Destanı, insanoğlunun ilk yazınsal ürünü, ilk başyapıtıdır.

Homeros (y. MÖ IX. yüzyıl): Hayatı hakkında kesin birbilgi olmamakla birlikte MÖ IX. yüzyılda Sakız Adasında yaşadığı sanılmaktadır. Eserleri Antik Yunan devletlerinde her tür bilginin kaynağı sayılan Homeros, İlyada ve Odysseia destanlarıyla edebiyatın hemen her türünü günümüze dek etkilemeyi başarmıştır. OdysseiaTroya Savaşı kahramanlarından Odysseusun, ülkesi İthakeye dönerken on yıl süren yolculuğunda yaşadığı maceraları anlatan büyük bir destandır. Gerek karakterlerinin, gerek kurgusunun modern romana

Kerem ile Aslı: Temel yapısının 16. yüzyılda Kerem Dede ya da Aşık Kerem adlı bir aşığın şiirleriyle oluştuğu sanılan ve günümüzde de halk anlatıları arasında en iyi bilinenlerden biridir. Ayrı dinden olan iki sevgilinin kavuşamayışı ekseninde ilerleyen öyküde, kızıyla uzaklara kaçmakta olan Ermeni keşişle onun ardındaki Kerem´de, geçmiş kadar bugün de kendini gösterir gibidir. Bu kitapsa, ortaklıklar ve farklılıklar için, öyküyü hem Anadolu hem de Azerbaycan versiyonlarıyla önümüze getirmektedir.

Edib Ahmed Yüknekî (yaklaşık 11. yy sonu-12. yy ilk yarısı): Eserinde adının Edib Ahmed, doğduğu yerin Yüknek, baba adının Mahmud-ı Yüknekî olduğu belirtilen şair hakkında çok az bilgiye erişilebilmiştir. Arapça ve Farsça bildiği tahmin edilmekte, esere sonradan eklendiği düşünülen bölümde gözlerinin görmediği söylenmektedir. Doğum ve ölüm tarihi gibi Yüknek ilinin yeri de kesin olarak tespit edilebilmiş değildir. Yazılı Türk edebiyatının ilk döneminden günümüze ulaşabilmiş az sayıda eserden biri olan Atebe

MÖ 22.-17. yüzyıllara tarihlenen pek çok nüshaya göre, Mezopotamya'da destanlarıyla öne çıkan üç büyük Uruk kralı Enmerkar, Lugalbanda ve Gılgamış'tır. Elinizdeki eser, Sümer Kral Listesi'nde Uruk kentini kurduğu ve 420 yıl boyunca hüküm sürdüğü rivayet edilen Enmerkar ile Ur kent devletinin hâkimiyetine girmeden önce ülkeyi 36 yıl boyunca yöneten son kral Lugalbanda'nın destanlarını içermektedir. Enmerkar'ı konu alan Enmerkar ve Aratta Kralı ile Enmerkar ile Ensu?ke?dana; Luganbanda'yı konu alan Lugalban

"Değerli halkbilimi araştırmacısı A. Haydar Avcı'yı ilkin "Köroğlu Ayaklanması" adlı çalışması ile tanıdık. Onun ardından daha olgun bir eserle çıktı karşımıza: "Zeybeklik ve Zeybekler". Özellikle bu ikinci kitap, hem araştırma yöntemi hem de derlediği malzeme bakımından değerli bir halkbilimci ile karşı karşıya olduğumuzu gösterdi. Şimdi onun Pir Sultan Abdal üzerinde yeni bir çalışması ile karşı karşıyayız. Uzun yıllar önce Pir Sultan üzerine çalıştığım için onun bulduğu yeni belgeleri ilgiyle izledim. A