Varlık, düşünce ve dil arasındaki bağlantıları 'haritalandırmak' felsefenin başlıca hedeflerinden biri olagelmiştir. Yirminci yüzyılın istikrarsız, yeniliklere ve değişimlere gebe düşünsel coğrafyasında böyle bir harita çıkarmanın öncelikle güvenilir ve istikrarlı düşünme araçlarına sahip olmaktan geçtiği düşüncesi, yüzyılın ilk yarısından itibaren mantık ve bilgi teorisinin felsefede öne çıkması ve rağbet görmesi için yeterli olmuştur. İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümünde on iki yıl (1936-1948) boyunca

Mantık konuları işlenirken Kur'an'dan örnekler verme çabası, İslam mantık tarihinde neredeyse sadece Gazali tarafından yapılmış, ama bu yaklaşım geleneksel eğitim kurumlarımızda yüzyıllardır okutulan klasikleşmiş mantık kitapları da dâhil olmak üzere pek sürdürülüp geliştirilmemiştir. Adından da anlaşılacağı üzere, bu kitabın farklarından biri, kıyas konuları da dâhil olmak üzere, örneklerin olabildiğince Kur'an'dan verilmesidir. Kitabın bir başka farkı da -yine adında da gözüktüğü üzere- klasik mantık ve i

Mantık ilmi, kurallarına uyulduğunda zihni, düşünme ameliyesinde hatadan koruyan alet-i kanuniye olarak tarif edilmiştir. Tarifteki kurallarına uyulduğunda kaydına dikkat edilmelidir. Bu kayıttaki incelik; nahiv öğrenen herkesin dilde hatadan korunmuş olmadığı gibi mantık öğrenen kimsenin de düşünmede hatadan korunmuş olamayacağıdır. Aksine, zihnini ve dilini hatadan korumak için ihtiyaç duyulduğunda kurallara uymak ve onları daima göz önünde bulundurmak gerekir. Tarifteki alet kaydına da dikkat etmek

İslam geleneğinde genellikle önermeler ve hükümleri (kazâyâ ve ahkâmuhâ) başlığı altında ele alınan iki önerme arasındaki mantıksal ilişkiler konusunu, bu ikinci kitapta, mantıksal içerme ve eşdeğerlik bakımından yorumlamaya çalıştık. Öte yandan Müslüman mantıkçıların Aristoteles'in basit kıyas sistemini kabul edip, daha da geliştirdiğini biliyoruz. İşte yine bu eserimizde Müslüman Dünyada kullanılmış basit kıyas mantığını, Batılı Ortaçağ formülasyonundan ayrı olarak, yeni, basit bir formülasyonla kurmaya ç

Mantık, doğru düşünmenin kaidelerini ortaya koyan ilimdir diye tarif edilir. Düşüncemizin normal işleyişini Psikoloji ilmi anlatmaktadır. Ancak duygu ve irade olayları mantığı ilgilendirmez. Şu halde duygu ve irade olayları dışarda kalarak, sade zihin olayları üzerinde yaptığımız araştırmalarla, düşünmenin ilmini yapmış oluyoruz. Mantığın Psikoloji ile ilgisi işte bu noktada kendini göstermektedir; çünkü zihnin hakikate ulaşmak gayesiyle ne yolda işletilmesi gerektiğini bilmek için, onun kendiliğinden nasıl

Seneca, yaklaşık iki bin yıl önce kaleme aldığı Doğa Araştırmaları'nda doğayı sorgulamadan önce amacını ve sınırlarını şöyle açıklamıştı: Hem kendisiyle hem de başkalarıyla ilgili olayları öngörüp yönetebilen bir zihne sahip olduğunu düşünenler de vardır. İçinde bizim de bulunduğumuz bu evrenin gayesiz olduğunu, doğanın rastlantılarla ya da yaptığı şeyin bilincinde olmadan hareket ettiğini düşünüyorlar. Bütün bunları öğrenmeye ve nesnelere sınırlar atfetmeye ne değer biçiyorsunuz? Örneğin Tanrı ne kadar muk

Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu