(İ.Ö. 427-347) Eski Yunan, filozof. İdea öğretisini kurmuş, bilginin bir anımsama, duyulur evrenin bir yansıma olduğu kuramını ileri sürmüştür. İ.Ö. 27 Mayıs 427'de Atina'da doğdu, aynı kentte öldü. Soylu bir aileden gelen Ariston'un oğludur, gerçek adı Aristokles'tir, Platon adını, geniş omuzlu oluşu nedeniyle kendisine, öğretmeni taktı. Başta Diogenes Laertius olmak üzere, bütün yazılı kaynaklar, Solon soyundan geldiğini, ailesinde Kritias ve Kharmides gibi yüksek görevler almış kimselerin bulunduğunu, ol

Disiplinler arası çalışmaların daha da yoğunlaştığı bu dönemde bilimlerin sınırlarını, ilkelerini ve diğer bilimler ile ne ölçüde bir bağlantıya sahip olabileceğini dakikleştirmek daha elzem hale gelmiştir. Bu bağlamda hem Yunan felsefe geleneğinde hem de İslam düşüncesinde bilimlerin tasnifinin, aralarındaki geçişi engelleyecek şekilde kurgulandığı söylemek mümkündür. Bakhadir Musametov Sınırda Durmak: İslam Felsefe-Bilim Tarihinde Metabasis Sorunu adlı bu eserinde bilimlerin sınırlarına dair Aristoteles i

Düşünce tarihinin en önemli filozoflarından biri olan Aristoteles'in yıllara meydan okuyan eseri Retorik Sanatı, Robert C. Bartlett'in açıklayıcı yorumu ve notlarıyla yeniden hazırlandı. Bartlett'in farklı anlatımlarının yer aldığı Aristoteles'in eseri Retorik Sanatı, The Kitap Yayınları etiketiyle Türkçeye çevrildi. İki bin yıldan daha uzun bir süredir Retorik Sanatı, retoriğin, yani ikna etme amaçlı konuşmanın teorisini, uygulamasını hatta iletişim fakültelerini şekillendiriyor. Bu çalışmada Aristotel

Ksenophon, avcılık yapmak için gerekli olan her unsuru ve avcılığın nasıl yapılması gerektiğini tüm detaylarıyla açıklamaya çalışır. Avcılığın erdem kazanma konusunda en önemli uğraş olduğunu düşünen Ksenophon, metnin sonunda bu işe gönül vermiş olan gençlerin hem kendilerine hem de yurtlarına sağladığı faydalardan bahsederken, sofistlere ve avcılığı göz ardı ederek yalnızca kendi çıkarları uğruna siyaset işleriyle ilgilenenlere ağır eleştiriler getirir.

Analitik felsefenin en önemli isimlerinden olan John Searle'ün, zihin felsefesindeki tartışmaları sistematik biçimde ele aldığı Zihin, 20 yüzyıldan günümüze uzanan dönemde zihin hakkındaki kavrayışımız üzerinde etkili olmuş tüm önemli pozisyonları, argümanları ve düşünce deneylerini aktarmakla kalmıyor; ayrıca bu fikirlerin kökenlerinin Descartes ve Hume gibi Batı Felsefesindeki başat figürlere nasıl dayandığını da gösteriyor. Searle'ün amacı, okura zihin felsefesi hakkında kendi başına düşünebilmesini olan

Bu derlemede felsefeciler, hukukçular, siyaset bilimciler ve tarihçiler resmî felsefe tarihinin gölgesinde kalmış Natüralizmin M.Ö. birinci yüzyıldan günümüze uzanan hikâyesini anlatıyor. Gerçeğin bilgisini yalnızca Doğa'da aradıkları için yok sayılmış, bazıları sapkınlıkla suçlanmış, hatta yok edilmiş düşünürleri gün yüzüne çıkarıyor. Doğa'nın elimizden kayıp gitmekte olduğu bir çağda, bizleri onun hakkında kapsamlı bir şekilde yeniden düşünmeye davet ediyor. Fakat bu sefer başka türlü: Doğa'nın mahvın

When these men and the principles of this kind had had their day, as the latter were found inadequate to generate the nature of things men were again forced by the truth itself, as we said, to inquire into the next kind of cause. For it is not likely either that fire or earth or any such element should be the reason why things manifest goodness and, beauty both in their being and in their coming to be, or that those thinkers should have supposed it was; nor again could it be right to entrust so great a matt

Now, each of them may be spoken of from two points of view, i.e. either as actual or as potential. We have in On the Soul explained in what sense the colour, or sound, regarded as actualized [for sensation] is the same as, and in what sense it is different from, the correlative sensation, the actual seeing or hearing. The point of our present discussion is, therefore, to determine what each sensible object must be in itself, in order to be perceived as it is in actual consciousness.

...Borcum var benim bu memlekete borcum! İşte bu yüzden bu kent için fikrimi söylerim! Mevcut durumdan daha iyisini söylüyorsam susturma beni! Erkek doğmamış olmak mı sorun? Erkekleri doğuran benim!.. Milattan önce 431-404 yılları arasında gerçekleşen Peloponnessos Savaşının Atina için en sıkıntılı dönemlerinden birinde yani 412'de kaleme alındığı düşünülen ve Eski Yunanca aslından Türkçeye ilk kez çevrilen bu eser, Atina demokrasisini kurtarma endişesini ve savaş ortamında kadının gücünü ortaya koy

Lakhes, Platon'un cesaret üzerine bir diyaloğudur. Esere ismini veren ünlü Atinalı general Lakhes başta olmak üzere tartışmaya katılanlar, cesareti tanımlamaya çalışırlar ve pek tabii bu tanımlar Sokrates'in itirazlarıyla karşılaşır. Tartışma aynı zamanda belirli ahlaki erdemleri ifade etme amacı da taşır.

We have assumed, and have proved, that coming-to-be and passing-away happen to things continuously; and we assert that motion causes coming-to- be. That being so, it is evident that, if the motion be single, both processes cannot occur since they are contrary to one another: for it is a law of nature that the same cause, provided it remain in the same condition, always produces the same effect, so that, from a single motion, either coming-to-be or passing-away will always result. The movements must, on the

Our first presupposition must be that in nature nothing acts on, or is acted on by, any other thing at random, nor may anything come from anything else, unless we mean that it does so in virtue of a concomitant attribute. For how could 'white' come from 'musical', unless 'musical' happened to be an attribute of the not-white or of the black? No, 'white' comes from 'not-white' - and not from any 'not-white', but from black or some intermediate colour. Similarly, 'musical' comes to be from 'not-musical'

Kafesin teki bir kuş aramaya çıktı, adamın biri anlaşılmayı her şeyden çok istedi. Yazdı, sildi, yine yazdı, yine sildi. Nasıl özgürlüğe kavuştururdu başka türlü yüreğinden, zihninden kopup gelen hisleri, düşünceleri? Küskün bir çocuk, yalnız bir adam, kalbi kırık bir gençti. Hem anlaşılmayı istedi hem de kendini hiç var olmamışçasına yok etmeyi. Derdi hem içini dökmekti hem döktüklerinden uzaklaşmak. Yazdıkları, içindekilerin esaretinden kurtulan bir adamın kırdığı zincirleriydi. Franz Kafka, koskoca bir h

Sokrates ömrü boyunca adeta tragedya sahnesinde beliren bir tanrı gibi, Atina sokaklarında hiç umulmadık anlarda yurttaşlarının karşısına dikilir ve onları gaflet uykularından uyandırmaya çalışır; onları yaşamlarını sorgulamaya davet eder. Bu diyaloğun ana karakteri olan Kleitophon da Sokrates'in davetkâr ve kışkırtıcı konuşmalarından nasibini almış, bu sayede gönlünü felsefeye kaptırmış bir kişidir. Ancak bu konuşmalar ona yeterli gelmediğinden bunların ardını arkasını kurcalamaya başlar. Elbette So

Doğuştan gelen ideler var mıdır? İnsan zihni bir 'boş levha' mıdır yoksa işlenmeyi bekleyen bir 'damarlı mermer' mi? Bilgimizin temeli deneyim ve duyular mıdır, yoksa akıl mı? Bu sorular İngiliz deneyci filozof John Locke ile Alman rasyonalist filozof Leibniz'i karşı karşıya getirir. Locke, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme kitabında insan zihnini boş bir levha olarak tanımlar, yani ona göre insan doğuştan hiçbir bilgiye sahip değildir. Bu kitap, Locke'un bu kitabına cevap niteliğindedir. Leibniz, Lo

Bu kitap, Kant'ın hayattayken yayımladığı son eseridir. Ancak. II. Frederick William'ın baskıcı tedbirleri nedeniyle basılması kolay olmamış ve Prusya sansürünün düşmanca gözetimi altında yayımlanmıştır. Kitap, yalnızca bireysel akla karşı sorumlu olan Felsefe Fakültesi ile öğretileri ve uygulamaları kamuyu ilgilendiren teoloji, hukuk ve tıp fakülteleri arasındaki ebedî mücadeleyi konu alır. Burada Teoloji Fakültesi ile Felsefe Fakültesi arasında yaşanan otorite mücadelesi öne çıkar. Bu aslında, din-felsefe

Materyalizmin felsefi tasavvuruna, çağdaş bilim ve kültürle ilişkisine harikulade bir başlangıç niteliğindeki bu ufuk açıcı eserinde Terry Eagleton, materyalizmin günümüzün önemli bilimsel, kültürel ve felsefi tartışmalarının merkezinde yer aldığına dair güçlü bir argüman ortaya koyuyor; ideoloji ve tarihten dil, etik ve estetiğe kadar geniş bir konu yelpazesi üzerine düşünüyor. Birbirinden hayli farklı üç materyalistin -Marx, Nietzsche ve Wittgenstein'ın- değer ve inançlarını farklı bir bakış açısıyla ele

Antikçağ yazarları için Herakles, Odysseus ve Sokrates kadar önemli bir örnek olan Gaius Musonius Rufus (30-95), İmparatorluk Stoasının müstesna figürlerinden biridir. Roma Stoacılığının pratik felsefeyi yücelten yaklaşımı Musonius'un yaşamıyla tutarlı olan düşüncelerinde oldukça belirgindir ve belki de pratik felsefenin Stoacı zirvesi, bu büyük Romalıdır. Herhangi bir eser yazmayan, sözleri ve yaşamıyla felsefeye teşvik eden Musonius, karşılaştığı zorluklara karşı kayıtsızlığından ve düşüncesiyle tutarlı o

Helenistik dönemin en etkili okullarından biri olan Stoacılık, genellikle etiğe vakfedilmiş bir düşünce okulu ya da ahlaklı olmaya adanmış bir yaşam pratiği olarak tasvir edilir. İmparatorluk Stoasının önemli düşünürleri teoriden ziyade pratiğe yönelik bir felsefeyi savunurlar ve haliyle bu dönemde felsefe, yaşama sanatından ayrı düşünülemez olur. Yaşama sanatında içerilen tekniklerin ne olduğu ve bunların ne şekilde uygulanacağı, geç dönem Stoacıların günümüze ulaşmış ve büyük ölçüde dilimize kazandırılmış

İmparatorluk Stoasının istisnai filozofu Hierokles, Seneca, Epiktetos ve Marcus Aurelius'a nazaran pek de bilinmez. Epiktetos'un çağdaşı olan bu Stoacı hakkında günümüze ulaşan sınırlı sayıda kaynak, ne yaşamına ne de düşüncelerine tam anlamıyla vakıf olmamızı sağlar. Neredeyse yirminci yüzyıla değin yalnızca Yeni-Platoncu bir Hierokles'in adı geçer ve ancak 1901 yılında birkaç metnin Stoacı Hierokles'e ait olduğu ileri sürülür. 1906 yılında ise ona ait olduğu kanıtlanan Etiğin Unsurları, Hierokles adında b