İÇERİK TANITIMI: Yüzyıllık Apartheid, Türkiye tarihinin hatırlanmak istenmeyen, halının altına süpürülen karanlık yanlarını temel alan bir muhasebe metni. Eserlerinde ortak tarihimizi eleştirel bir bakış açısıyla ele alan Taner Akçam, bu çalışmasında Cumhuriyet’in genellikle kurtuluş, kuruluş ve bağımsızlık temaları etrafında ele alınan ilk dönemini, etnik, dinsel, dilsel ayrımcılıkların kurumsallaştığı, pek çok uygulaması günümüzde de devam eden bir Apartheid rejimi olarak tartışıyor ve eşitlik, adalet ve

İstanbul Ermeni Patriği Tokatlı Avedik’in hayatı, rahiplik günlerinden itibaren romanlara, filmlere konu olabilecek maceralarla geçmiş, 1711 yılında, doğduğu topraklardan çok uzakta, Paris’te trajik bir şekilde sonlanmıştır. Fransa Kralı XIV. Louis’nin Katolik faaliyetlere giderek artan desteği ve bürokrasinin patrik üzerinde yoğunlaşan öfkesi sürgün edilmesine ve ölümüne neden olmuştur. Patrik Avedik’in hayatının son günleri, neredeyse yüz yıl boyunca bir sır olarak kalmış, uzunca bir süre kendisinin A

İÇERİK TANITIMI: Hagop Gobelyan, Kızgın Buhardaki Koza’yı, İzmit sancağının Ermenice adıyla Bardizag, Türkçe adıyla Bahçecik nahiyesinden olan ailesinin 1915 yazında yaşadıklarından yola çıkarak kaleme aldı. Bahçecik, çoğunlukla Ermeniler olmak üzere, Rum, Laz ve Gürcü halklarının eviydi. İpekböcekçiliği Bahçeciklilerin başlıca geçim kaynağıydı ve ipekböceklerinin ördüğü kozalar bölge halkının muhayyilesinde türlü anlamlar taşıyan çok güçlü bir imgeydi. Roman bir anlamda bu imgenin izini sürerken, bir

Genç Cumhuriyet'in İmparatorluk'a yüz çevirdiği birkaç meseleden bahsetmek mümkün olsa da birtakım uygulamalar neredeyse harfiyen sürdürülmüştür. Azınlık karşıtı politikalar, listenin en başına yazılabilir. 1942 yılında TBMM'de kabul edilen Varlık Vergisi Kanunu, gayrimüslim vatandaşlar üzerinde süren bu eli sopalı politikaların en belirgin örneklerinden, belki de en keskini. Devletin kendi yurttaşlarından kanun yoluyla aşırı vergiler tahsil etmeye giriştiği, on beş gün içinde ödeyemeyenin malını zorla üç k

Karıncaların Günbatımı, Yalnızlar, Meteliksiz Âşıklar romanları nihayet Türkçede de büyük bir heyecanla okunan Zaven Biberyan'ın özyaşamöyküsü, bir yazarın yaşamını ve yaşadığı zamanı en dürüst, en çıplak, en hakiki haliyle yansıtıyor. 1921 doğumlu Biberyan'ın 100 doğum y ı l d ö n ü m ü n d e y a y ı m la n a n M a h k û m l a r ı n Ş a f a ğ ı , B i b e r yan'ın ömrünün ilk yirmi beş yılına, çocukluğuna, gençliğine, 1930'ların ve 40'ların siyasi ve kültürel ortamına dair eşsiz bir tanıklık. İstanbul'da ya

Kimi kesimlerin bir ihanet metni olarak algıladığı, kimi çevrelerinse sessizlikle geçiştirmek istediği, eleştirelliği, dürüstlüğü ve titizliğiyle büyük ses getiren ve tartışmalara konu olan çarpıcı bir çalışma. Amerikalı-Ermeni gazeteci Meline Toumani, Bir Varmış Bir Yokmuş: Türkler ile Ermeniler, Nefret ile İhtimaller Arasında Bir Yolculuk'ta asırlık Türk-Ermeni Sorunu etrafındaki fikirsel dönüşüm evrelerini ortaya koyarken, Türk ve Ermeni toplumlarına biraz içeriden, birazdan dışardan bakarak iki tarafı d

Ermenice edebiyat dünyasında romanları ve öyküleriyle tanınan Zaven Biberyan okurun karşısına bu kez şiirleriyle çıkıyor. Kitap olarak ilk kez gün yüzü gören bu şiirler, genç bir yazarın şiirdeki arayışlarına tanıklık etmenin yanı sıra, onun kimliğinden dolayı uğradığı haksızlıklarla mücadele etme yöntemi olarak sığındığı dizelerle tanışma imkânı da veriyor. Otobiyografisinde Lamartin'in romantizminden etkilendiğini itiraf ettiği erken dönemi yansıtan şiirlerde, Biberyan'ın romanlarına özgü karanlık yüzünü

Karıncaların Günbatımı, Ermenice romanın 20. yüzyıldaki zirvelerinden biri. Biberyan, başyapıtı olarak kabul edilen bu romanında, bir aile ekseninde Türkiyeli Ermenilerin 1940'lı ve 50'li yıllardaki yaşamından bir kesit sunuyor. Varlık Vergisi uygulaması altında ezilen, varını yoğunu kaybeden bir baba, bu güç koşulları onun yüzüne vuran aile bireyleri ve üç buçuk yıllık zorlu Nafıa askerliği günlerinden sonra geri döndüğünde hiçbir şeyi bıraktığı gibi bulamayan oğul Baret. Yazar, Baret karakterinde, bir del

Osmanlı İmparatorluğu ile Türkiye Cumhuriyeti'nin ayıran kimi kesin sınırlar, bazı yol ayrımları var olduğu gibi, pek çok süreklilik ve ilişki, kopukluk ve devamlılık da mevcut ve bu alanların etrafındaki tartışma, olay ve kavramlar özellikle son onyıllarda tarihçilerin ilgi duyduğu alanları belirliyor. İmparatorluk'tan Cumhuriyet'e geçişin en dramatik ve keskin dönemecinde gerçekleşen ve Ermeni Sorunu'nun bir soykırımla hallolunduğu dönem de yalnızca 1915-1918 yılları arasında yaşanan sürgün ve katliamlarl

Amerikalı yazar Mark T. Mustian'ın romanı Jandarma, unutmanın ve hatırlamanın, birbiriyle kesişen, birbirine teğet geçen hayatların incecik işlenmiş hikâyesi. Beyin tümörü teşhisi konulan doksan iki yaşındaki Emmett Conn'un Wadesboro, Georgia'daki sessiz hayatı, görmeye başladığı rahatsız edici rüyalarla altüst olur. Bu rüyalarda kendini 1915'te, Anadolu'nun çorak ovalarından Halep'e doğru ilerleyen bir tehcir kafilesinin başında, Ahmet adında genç bir jandarma olarak görür. Ahmet, görevini yerine getirdikt

Herkesin bildiği, ancak kimsenin konuşmadığı gizler vardır. Topluluklar biraz da bu gizlerle ve onların yarattığı hayaletlerle bir arada yaşarlar. Anadolu'da da bir hayalet dolaşıyor yüz yılı aşkın süredir. Kanlı şiddet olaylarında öldürülen, yerlerinden yurtlarından edilen yüz binlerce insanın hayaletleri onlar. Fakat kimi zaman yaşayan insanlar da hayaletlere dönüşebilir, özellikle de kimliklerini inkâr etmek, kendilerini gizlemek zorunda kaldıklarında. Brigitte Balian ve Varoujan Artin de Fransa'dan Türk

Ler Gamsar Ermenice edebiyatın en üretken yazarlarından biri olmasına karşın, Sovyet rejimi eserlerini yayımlamak yönünde çok da teşvik edici davranmıyor veya basılmasına engel oluyordu. Yazarın ölümünden ve Sovyet rejiminin yıkılışından ve Ermenistan'ın yeniden bağımsızlığına kavuşmasından sonra, Ler Gamsar'ın ailesi yazarın yayınlanmamış eserlerini gün yüzüne çıkarıp topluma tanıtmak konusunda büyük çaba sarf etti. Gamsar'ın edebiyatı geçmiş rejimi sorgulamak açısından çok önemli. Bu kitap yazarın günlükl

Herkesin bildiği, ancak kimsenin konuşmadığı gizler vardır. Topluluklar biraz da bu gizlerle ve onların yarattığı hayaletlerle bir arada yaşarlar. Anadolu'da da bir hayalet dolaşıyor yüz yılı aşkın süredir. Kanlı şiddet olaylarında öldürülen, yerlerinden yurtlarından edilen yüz binlerce insanın hayaletleri onlar. Fakat kimi zaman yaşayan insanlar da hayaletlere dönüşebilir, özellikle de kimliklerini inkâr etmek, kendilerini gizlemek zorunda kaldıklarında. Brigitte Balian ve Varoujan Artin de Fransa'dan Türk

1930'lu yıllar boyunca, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin tüm dikkati sınır boylarında, özellikle de Hatay, İskenderun ve çevresindeki bölge üzerindeydi. Ermeni nüfusun tüm hareketleri de yakından izleniyordu, zira bölgedeki tüm taraflar içinde Ermeniler önemli bir nüfusa sahipti. Ancak, 1939'da Hatay'ın Türkiye'ye bağlanması kesinleştiği andan itibaren, hiçbir şey Ermenileri bölgede tutmaya yetmedi, çünkü geçmişin yaraları hep belleklerdeydi. Bu çalışma, Türkiye'nin Hatay'a veya Sancak'a dair perspek

Türkiye'nin en uzun soluklu tiyatro dergisi Kulis'i tam elli yıl boyunca yayımlayan Hagop Ayvaz ömrünü tiyatroya adamıştı. Sahneye ilk kez 1920'lerde çıkan, Cumhuriyet'in ilk yıllarından 2000'lere dek Türk ve Ermeni sanatçıların sahneye koyduğu neredeyse tüm oyunları bizzat izleyen, dergisiyle sahne sanatlarının nabzını tutan Ayvaz, Türkiye tiyatro tarihinin hazine sandıklarından biriydi.Kendisi de oyunculuk yapan, oyunlar yöneten ve genç oyuncular yetiştiren Ayvaz, 1999-2001 yılları arasında Agos gazetesin

1939'da Hatay'ın Türkiye'ye iltihakı, Ermeniler için yeni bir göç dalgası başlattı. Bu çalışma, bölgede yaşayan Ermenilerin hafızasında o dönemin nasıl yer ettiğini kayıt altına almak için yapıldı. Ancak, hafızasına başvurulan isimler sadece bellekleri güçlü oldukları için seçilmedi. Hiçbiri iki kıtaya yayılmış İstanbul'un yüzlerce yıldır üst üste binmiş sokakları, caddeleri, meydanları arasında ustalıkla yolunu bulan bir taksici ya da antikçağdan kalma uzun replikleri hatasız ezberleyen, hitabetiyle büyüle

Türkçede ilk kez yayımlanan Amerikalı çok satan yazar Chris Bohjalian'ın Kumdan Kale Kızları romanı, bizleri Bedrosyan ailesinin Anadolu'dan Halep'e, oradan da Amerika'ya uzanan sürükleyici hikâyesine davet ediyor. Genç yazar Laura Bedrosyan, New York'un bir banliyösünde ve Miami'de geçen çocukluğunu, evdeki Şark halılarını, etrafta kullanılmadan yatan nargile marpuçlarını ve çözemediği bir dilde yazılmış kitapları anımsarken, dedesi Armen'in ölümünün ardından anlatılmaya başlayan hikâyelerle kendini, uzun

Ermenilerin Anadolu coğrafyasında yaşadığı yörelerin tarihi üzerine hazırladığı monografileriyle tanınan Arşag Alboyacıyan'ın Türkçeye çevrilen bu ilk eseri, Malatya ve çevresinin en eski zamanlardan 20 yüzyıl başına dek tarihini hayranlık uyandırıcı bir titizlikle ele alıyor. Büyük tarihçi, coğrafya, arkeoloji, kültür, mimari, siyaset, folklor gibi farklı disiplinlerin sağladığı bilgiler ışığında, yörenin olabilecek en derinlemesine hikâyesini koyuyor ortaya. Çalışma, sadece Ermenilerin değil, Malatya ve c

Mıgırdiç Margosyan'ın Evrensel gazetesinin 7 Haziran 1995 tarihli ilk sayısında yayımlanan yazısının başlığı Beyin Meselesiydi. Aradan geçen 24 yılda Margosyan yazılarına devam etti. Kendi deyimiyle o kel ve ehmak kafası ve kendine has üslubuyla meselelere yaklaşmaya, çoğu kez ironinin kadife eldiven altındaki çelik umruğuyla cevaplar vermeye, çözüm aramaya, kafa yormaya devam etti. Memleket meselesi de bu yazıların genişçe bir toplamından oluşuyor ve memleketin en çetrefilli derdi olan Kürt Sorunu'nu yine

William Saroyan'ın 1938 yılında kaleme aldığı ve aynı yıl Broadway'de sahneye konulan Yüreğim Dağlardadır kendi zamanının çok ötesinde bir oyun. 1914 yılının Fresno'sunda, aç bir şairle oğlunun, yolunu kaybetmiş, kendini dünyadan kopmuş gibi hisseden Mac Gregor adında ihtiyar bir Shakespeare aktörüyle karşılaşmasını konu alan bu tek perdelik metin, Saroyan'ın birçok öyküsü gibi, gerçeküstücü bulunmuştu. Birçok eleştirmen oyunu, dönemin daha geleneksel ve gerçekçi metinleriyle karşılaştırarak deneysel bulmuş