İslam düşünce tarihindeki en etkili sistem kurucu filozof olan İbn Sînâ'nın sebeplik anlayışı filozofun inşâ ettiği felsefe sisteminin en önemli unsurlarını birbirine bağlayan metafizik bir ilke olması bakımından ve âlemin varlığı ile düzenini açıklayan yönüyle ele alınmaktadır. İbn Sînâ'da sebepliğin tespiti onun felsefesinde kozmolojiden ontolojiye teolojiye uzanan son derece belirleyici sonuçlar doğurur. Nitekim İbn Sînâ metafiziğinin en önemli başlıkları arasında yer alan varlık hakkındaki zorunlu-mümkü

Her zamankinden daha çok akla akılla birlikte yüceltilmiş insani duygulara ve akılduygu sentezini kurabilmiş yüce bir ruha ihtiyaç duyulan bir dönemde deizmin Tanrı din ve insan hakkındaki görüşlerini teistik bir perspektifle ele alan bu eserde aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. Ben (inanç bakımından) kimim? Deist miyim; teist miyim? Tanrı'yı olumlamaları bakımından benzer argüman üreten deizm ile teizm arasındaki fark nedir bu iki anlayış neden karşı karşıya getirilmiştir? Deizme göre Tanrı vahye veya ku

Elinizdeki kitap İslam Felsefesi Teşekkül Dönemi ve İslam Felsefesi Tenkid Dönemi (Elis Yay.) serisinin üçüncüsü olup Felsefeyi Anadolu'da Yeniden Yurtlandırmak için İslam Felsefesini tematik olarak -Mantık Bilgi Bilim Varlık Siyaset bağlamında- okuma çabasıdır. İslam Felsefesi: Giriş adlı çalışmanın ilk bölümünde tıpkı Fârâbî'nin İlimlerin Sayımı adlı eserinde olduğu gibi Dil Felsefesi üzerinden dil düşünce ve mantık irtibatının sağlanması amaçlanmaktadır. Bilgi Felsefesi kısmında Hakikati araştırmada kull

Yirmi birinci yüzyıla gelindiğinde hâlâ hümanizmin varlığından söz edilebilir mi? Tarihsel sürece bakıldığında ciddi kırılmalar neticesinde hümanizmin kendisini yenileyerek yeniden kalıcı bir anlayış kurmaya çalıştığı görülür. Bu özelliğin Antik Yunan'dan günümüze kadar pek çok medeniyetin mirasını ve kültürel yapısını taşımasından kaynaklı olduğu söylenebilir. Böylesi bir yapının mirasçısı olan yeni hümanizm yirminci yüzyılın başından itibaren derin bir krize giren insanın bilimsel dinî ahlaki ve kültürel

Literature which is directly related to the man is all about existential story and picture of human being who physically mentally and spiritually is an active created and chosen being among the others in universe as transcendental and unique features of the animate and inanimate beings of the nature. Therefore he is the only being who communicate with his Creator by means of either internal or external language. When we refer to the material ground the man's communication may be taken as one sided however i

Eylem dünyamızı düzenleyen ahlâkî ilke ve değerlerin kaynağının, yapısının, temel niteliğinin ne olduğu ve insanın hangi amaç ve gayeler doğrultusunda nasıl ve ne şekilde eylemde bulunması gerektiği, hem eylemleri üzerinde düşünen, onları sebep ve sonuçları itibarıyla eleştirel bir değerlendirmenin konusu yapan sağduyu sahibi insanların yanıtını aradığı sorular arasındadır. Hem de söz konusu sorular ahlak üzerine rasyonel bir düşünme olarak tanımlayabileceğimiz ahlak felsefesinin (etiğin) de temel problemat

Fahruddîn er-Râzî'nin Kitâbu'l-Mulahhas fi'lMantık ve'l-Hikme çalışması genelde İslam düşüncesi tarihinin özelde İslam felsefesi tarihinin en sistematik çalışmalarından biridir. İçeriği itibariyle her ne kadar el-Mebâhisü'l-Meşrıkiyye'nin fikrî bir devamı gibi görünse de muhtevasına aldığı mantık ilmini ustaca ve bir o kadar uzman gözüyle ele almasından ötürü sınıflama mantığının en iyi bir biçimde uygulandığı eser olarak görülmelidir. İster Mebâhis olsun isterse Mulahhas olsun birçok araştırmacı tarafından

İbn Haldun [ö. 1406] hızlı bir gelişim evresinden geçen İslam felsefesinin en önemli isimlerinden birisidir. Bu onun kelam tasavvuf felsefe bilim ve medeniyet tarihi gibi pek çok konuda kuşatıcı bir bakış açısına sahip olması sebebiyledir. Özellikle asabiyet teorisi ve umran ilmi ile ilgili ortaya koyduğu fikri çerçeve kendi dönemiyle sınırlı kalmamış günümüze kadar etkisini koruyarak gelmiş toplumsal ve siyasal yapıları anlama ve yorumlamamızda müracaat edilen bir kaynak olmuştur. Bugün İslam coğrafyası

Felsefe hikmetlerin hikmeti olup sanatların en üstünüdür. Çünkü felsefe insanın kendini bilmesini sağlayan bilgi-leri verir. Bu anlamda İslam filozofları felsefe ve hikmet de-nildiğinde kendini bilen insan Rabbini bilir gücü yettiğince onun fiillerine benzer davranışlarda bulunur ifadesini mer-keze alır. Çünkü nefsini felsefe ile disipline eden kişi akli ruhi ve ahlaki etkinliklerde bulunur olgun/kâmil biri haline gelir. Önemli olan insan nefsinin arındırılması. Buradaki anahtar kavramlar da ruh ve nefs'tir

Aydınlanma hareketleri neticesinde ortaya çıkan materyalizm sekülerizm ve pozitivizm gibi akımlar sadece Kilise'nin değil geleneksel dinlerin dünya görüşlerine bir meydan okumayı beraberinde getirmiştir. Bu olguların bir neticesi olarak ortaya çıkan ateizm; âlemin tesadüfün bir neticesi ile meydana geldiğini iddia etmiş ve üstün yüce bilinçli bilgili kudretli bir Tanrı'nın varlığını reddetmiştir. Her dönemde var olan bu anlayış; zihinde tanrı fikrinin bulunmaması Tanrı'nın varlığının bilinçli bir şekilde re

Eğitim, insanı kültürel hayata hazırlayan tüm toplumsal süreçleri içerir. Eğiten ve eğitilebilen bir varlık olan insan da diğer canlı organizmalar gibi üremektedir. Ancak biyolojik üreme, kültürel hayata hazırlanmayla aynı anlama gelmez. Yaşayan ve bir kültürü paylaşan henüz yeterince sosyalleşmemiş bir insan, süreç içerisinde eğitim ve öğretim aracılığıyla ait olduğu kültürün üyesi ve alıcısı hâline gelir. Toplumsal çevre, insanın içerisinde yer aldığı kurumlar, bir insanın mensup olduğu kültürün üyesi hâl

İnsanın yaşadığı mağduriyeti giderme iddiası içinde bulunan hümanizm, Tanrı-doğa-insan dengesini insan lehinde bozmuştur. Ticari kapitalizm ve sanayileşmeyle birlikte sekülerizm hakimiyeti meydana gelmiş, Tanrı geriletilmiş ve doğa sömürülme vasıtası haline getirilmiştir. 20. yy.da teknolojinin etkisiyle dönüşüm hızlanmış modernlikten postmodernliğe geçiş yapılmıştır. Teknolojinin vasıtalarıyla hümanizm radikalleştirilmiş transhümanizm sürecine geçilmiştir. Hümanizmin rasyonel ve deneysel insanı, yerini bio