Nikolay Gavriloviç Çemişevski (12 Temmuz 1828 - 17 Ekim 1889) Rus devrimci demokrat, materyalist filozof, eleştirmen ve sosyalist. Bazıları tarafından bir ütopyacı sosyalist olarak değerlendirilmiştir. 1860`larda Rusyada devrimci demokrat hareketin önderiydi. Lenin, Emma Goldman gibi isimler onun düşüncelerinden etkilenmiştir. Bir papazın oğlu olarak Saratov`da 1828`de doğdu. 1846`ya kadar burada kaldı. 1850`de St. Petersburg Üniversitesinden mezun olduktan sonra,Saratov`da bir lisede öğretmenlik yapmıştır.